Obecność afty w jamie ustnej sprawia spory dyskomfort. Przeszkadza w jedzeniu i niekiedy wywołuje lekki ból. To małe owrzodzenie często ma tendencję do nawracania i może pojawić np. na języku, dziąśle lub na wewnętrznej powierzchni policzka. Jakie są przyczyny aft w jamie ustnej? Jak można je leczyć?
Afta – co to jest?
Afta to niewielkie owrzodzenie w jamie ustnej o okrągłych i równych granicach. Często jej wystąpienie sygnalizuje swędzenie lub pieczenie w danym miejscu, pojawiające się ok. 24 godziny przed rozwojem afty. Zwykle pojawia się jako plamka lub grudka i ma tendencję do nawracania. Najczęściej afty występują na języku lub dziąśle, czasem na wewnętrznej stronie wargi lub policzka1.
Afty – przyczyny
Przyczyn wystąpienia aft jest wiele. Mogą powstać na skutek uszkodzeń mechanicznych (np. w wyniku skaleczenia lub urazu spowodowanego noszeniem aparatu ortodontycznego), a także w wyniku różnych schorzeń lub niedoborów. Uszkodzenia zwykle tworzą się również pod wpływem źle dopasowanych protez, zbyt intensywnego szczotkowania czy jedzenia bardzo twardych produktów. Co istotne urazy te często mają charakter podprogowy, czyli same z siebie nie powodują uszkodzenia tkanki w jamie ustnej, a jedynie są podłożem do rozwoju owrzodzeń3.
Pozostałe przyczyny aft to4:
- infekcje wirusowe, grzybicze, bakteryjne;
- niewłaściwa higiena jamy ustnej;
- niedobory kwasu foliowego, witaminy B12 lub żelaza;
- zaburzenia gospodarki hormonalnej;
- antybiotykoterapia – jednym z jej efektów ubocznych jest wyjałowienie jamy ustnej z bakterii i rozwój aft o charakterze grzybiczym;
- niska odporność – zbyt małe stężenie limfocytów T i zbyt duże nagromadzenie cytokin prozapalnych;
- zakażenie wirusem HIV.
Afty często występują również w przebiegu niektórych schorzeń układu pokarmowego (należą do nich np. celiakia, wrzodziejące zapalenie jelita grubego) czy przewlekłego zapalenia naczyń krwionośnych (choroba Behceta).
Afty u dzieci
Afty u dzieci najczęściej występują na języku, policzkach i wargach. Ich przyczyn jest wiele, choć wśród najpowszechniejszych wskazuje się: niewłaściwą dietę – pełną cukrów i konserwantów, prowadzącą do niedoborów; choroby pasożytnicze; infekcje (grzybicze, bakteryjne, wirusowe); uszkodzenia mechaniczne; alergie i choroby, m.in. wspomnianą celiakię2, a także stosowanie antybiotyków.
Co na aftę?
W leczeniu afty najczęściej stosuje się metody miejscowe, czyli odpowiednie płyny do płukania jamy ustnej lub żele stomatologiczne, np. SeptOral. Preparaty te zawierają w swym składzie znaną z silnych właściwości antyseptycznych i łagodzących chlorheksydynę.
Jeśli zdecydujemy się sięgnąć po profesjonalne płyny do płukania jamy ustnej lub żele stomatologiczne, których receptura opracowana została przez ekspertów, możemy znaleźć w ich składzie dodatkowo inne substancje. Często wykazują one antybakteryjne działanie i likwidujące stany zapalne w postaci aft. Żel stosuje się miejscowo i docelowo na afty, z kolei płukanka pozwala zadbać o prawidłową higienę jamy ustnej i przyspiesza gojenie się owrzodzeń. W żelu SeptOral obecny jest również kwas hialuronowy, przyspieszający regenerację tkanek i wspierający utrzymanie ich w prawidłowej kondycji.
Do kogo zwrócić się o pomoc?
Gdy zaczną dokuczać nam afty, dobrym pomysłem będzie konsultacja z farmaceutą, który pomoże nam wybrać odpowiednie produkty służące w rozwiązaniu problemu. W przypadku, gdy afty mają tendencję do nawracania i trudno załagodzić towarzyszący im dyskomfort, warto zasięgnąć opinii stomatologa oraz skonsultować z nim pojawiające się w obrębie jamy ustnej zmiany. Z pomocą może nam przyjść także lekarz rodzinny. Specjalista, w oparciu o wiedzę i doświadczenie, pomoże wybrać najlepszą metodę mającą na celu przywrócenie właściwego stanu uszkodzonej tkance.