Bez współpracy z pacjentem, żaden zabieg stomatologiczny nie przyniesie oczekiwanego rezultatu. Zwłaszcza po procedurach chirurgicznych jama ustna wymaga szczególnej pielęgnacji, która wpływa na proces gojenia i minimalizuje ryzyko powikłań. Jak dbać o zęby po zakończonych zabiegach, aby nie naruszyć rany? Czy należy unikać spożywania niektórych pokarmów? Co powinno znaleźć się w naszym zestawie do prawidłowej codziennej higieny jamy ustnej?

Jak dbać o ranę pozabiegową?

Wielu pacjentów gabinetów stomatologicznych ma już doświadczenia z zabiegami chirurgicznymi albo w przyszłości się z nimi zetknie. To procedury, które dzięki dużemu postępowi medycznemu są powszechnie przeprowadzanymi usługami dentystycznymi. Do takich zabiegów należą ekstrakcja, czyli usunięcie zębów, wszczepienie implantu oraz chirurgiczne leczenie chorób przyzębia, np. paradontozy.

Z doświadczeń stomatologów wynika, że pacjenci poddawani takim procedurom często są mile zaskoczeni nikłą bolesnością lub zupełnym brakiem bólu i krótkim czasem trwania zabiegu. Jednak nawet korzystanie z usług najbardziej doświadczonego chirurga dentystycznego, pracującego na najnowocześniejszym sprzęcie, nie zakończy się sukcesem, jeśli pacjent będzie miał za nic zalecenia po wyrwaniu zęba czy wszczepieniu implantów.

Opieka po zabiegu jest równie ważna, co sam zabieg, który wiąże się przecież z ingerencją w tkankę dziąsła oraz strukturę kości szczęki lub żuchwy. Odpowiednia higiena rany w jamie ustnej (o czym będzie mowa później), unikanie spożywania niektórych produktów oraz powstrzymanie się od używek są kluczowe dla szybkiego gojenia. Powikłania, które mogą pojawić się na skutek niestosowania się do zaleceń stomatologa po zabiegu dentystycznym mogą być fatalne w skutkach, zniweczyć efekty pracy chirurga albo wymagać długotrwałego leczenia.

Jak więc dbać o jamę ustną, kiedy jesteśmy po zakończonych zabiegach: mamy nowy implant, ranę poekstrakcyjną albo po kiretażu otwartym? Kluczowa jest zwłaszcza pierwsza doba, w której tworzy się skrzep. Nie należy wówczas mocno płukać jamy ustnej. Przez kilka dni, zazwyczaj ok. tygodnia (zależnie od zaleceń stomatologa po zabiegu dentystycznym) powinniśmy unikać spożywania niektórych produktów. Dieta ma się opierać się na miękkich, a najlepiej płynnych pokarmach. Dobrze, jeśli będą to dania proteinowe, które pomogą przyspieszyć proces gojenia po zabiegu stomatologicznym. Oczywiście, z uwagi na ryzyko podrażnień, lepiej unikać spożywania pikantnych pokarmów. Nie można spożywać gorących napojów. Mogą rozszerzyć naczynia krwionośne i przyczynić się do wypadnięcia skrzepu i pojawienia się intensywnego krwawienia. Jeśli mamy ranę pozabiegową, nie wolno pić alkoholu, który hamuje wchłanianie składników potrzebnych do gojenia oraz upośledza nasz układ odpornościowy.

Bardzo ważne jest także unikanie palenia papierosów. Tytoń nie tylko znacznie opóźnia proces gojenia po zabiegu stomatologicznym, ale też przyczynia się do powstania suchego zębodołu, który jest bardzo przykrym powikłaniem. O rzucenie palenia najlepiej zadbać jeszcze przed zabiegiem chirurgicznym.

Jak dbać o higienę jamy ustnej w czasie regeneracji?

Prawidłowa codzienna higiena jamy ustnej jest jednym z podstawowych zaleceń stomatologa po zabiegu dentystycznym. Po procedurach chirurgicznych, które wiążą się z powstaniem rany, przez pierwszych 12 godzin nie należy ani myć zębów, ani używać płynu do płukania. W kolejnych dniach delikatna higiena z użyciem odpowiednich, specjalistycznych preparatów, pozwoli nam prawidłowo zadbać o ranę pozabiegową.

Jakie produkty do prawidłowej codziennej higieny powinny więc znaleźć się w naszej łazience? Idealny zestaw składa się z pielęgnacyjnej pasty do zębów, regenerującego dziąsła i błonę śluzową żelu stomatologicznego, przyspieszającego gojenie płynu do płukania lub koncentratu do jamy ustnej. Wybierając produkty, które pomogą utrzymać higienę po zakończonych zabiegach chirurgicznych i wspomogą rekonwalescencję, trzeba zwrócić uwagę na ich skład. Nie powinny zawierać alkoholu, za to obfitować w substancje wykazujące działanie antyseptyczne, regeneracyjne oraz hamujące krwawienie, takie jak np. chlorheksydyna, hydrat chlorku glinu, propolis, kwas hialuronowy. Pamiętajmy przy tym, że oprócz odpowiednich produktów do higieny po zabiegu, równie ważna jest wiedza o tym, jak prawidłowo szczotkować zęby, konsekwencja i regularność. Trzeba zadbać o delikatne oczyszczanie gojącej się rany i jej okolic – z ostrożnością należy używać nici dentystycznej lub irygatora albo całkowicie z nich zrezygnować, jeżeli takie są zalecenia higieniczne stomatologa.

Po zakończeniu procesu gojenia warto stosować profilaktykę i dalej zwracać uwagę na prawidłową codzienną higienę jamy ustnej. Pomocne w tym będą preparaty przeciwdziałające namnażaniu się bakterii i grzybów. Warto sięgnąć np. po płyny do płukania zapobiegające powstawaniu płytki nazębnej, która przyczynia się do próchnicy będącej główną przyczyną ekstrakcji zębów czy paradontozy.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Powikłania, które mogą powstać po chirurgicznych zabiegach stomatologicznych często powstają na skutek stanów zapalnych, które tworzą się w obrębie rany w jamie ustnej. Może do nich dojść, nawet jeśli stosowaliśmy się do zaleceń higienicznych, używaliśmy odpowiednich płynów do płukania i innych specjalistycznych preparatów oraz unikaliśmy palenia papierosów i spożywania twardych posiłków.

Jakie objawy sygnalizują o tym, że z raną dzieje się coś złego i kiedy zgłosić się do lekarza?

• gorączka,
• intensywne krwawienie z rany,
• pojawienie się ropy,
• narastająca opuchlizna,
• krwiak wywołujący zasinienie policzka i utrzymujący się kilka dni,
• silny ból, który nie mija po zastosowaniu leków.

Niektóre powikłania, które mogą się pojawić, są wpisane w ryzyko zabiegu. To np. porażenie czuciowe nerwu językowego lub zębodołowego dolnego, które objawia się wrażeniem odrętwienia języka lub wargi.

Pamiętajmy, że stomatolog jest zobowiązany do opieki po zabiegu i jeśli cokolwiek nas niepokoi, lepiej zgłosić się do gabinetu na konsultację.